Alienacja rodzicielska jest zjawiskiem, którego skala wzrasta równolegle do coraz częstszych rozwodów. A tych na sądowych wokandach z roku na rok jest coraz więcej. Już co 3 małżeństwo kończy się rozwodem, a co najmniej połowa z tych małżeństw w momencie rozstania ma dzieci. Aż co 4 dziecko wychowywane jest tylko przez jednego rodzica. Niemal każdy rozwód wiąże się stricte z batalią sądową o alimenty i o opiekę nad dziećmi.

Między sobą, czy w sądzie, formalnie czy nie, trzeba dokonać podziału majątku i niestety również podziału … dzieci. Nie bez powodu mówi się, że na rozpadzie małżeństwa nikt tak bardzo nie cierpi jak dziecko.

25 kwietnia ustanowiono Dniem Świadomości Alienacji Rodzicielskiej.

Co to właściwie jest?

W skrócie mówiąc jest to utrudnianie przez jednego rodzica kontaktów drugiego z dzieckiem oraz robienie wszystkiego, aby przedstawić drugiego rodzica w gorszym świetle . Dzieje się to poprzez stosowanie manipulacji oraz przemocy emocjonalnej.

Alienacji dokonywać można świadomie lub nie i to na wiele sposobów. Objawia się również poprzez nastawianie dziecka przeciwko drugiemu rodzicowi, wymuszanie deklaracji uczuć dla siebie. Alienacja to także wmawianie/wymuszanie negatywnych emocji dziecka wobec drugiego rodzica, często poprzez oferowanie rożnego rodzaju korzyści.

Rodzice stosujący tego rodzaju przemoc mogą manipulować dziecko na wiele sposobów:

• „Kochasz tatę bardziej ode mnie, skoro postanowiłaś/łeś mnie dziś zostawić i się z nim spotkać?” 
• „Możemy pójść dziś do kina i na super deser, jeśli tylko zrezygnujesz ze spotkania z tatą.”
• Przekazywanie fałszywych, negatywnych informacji o drugim rodzicu.
• Wprowadzenie zakazu wspominania choćby słowem o drugim rodzicu. 
• Dokładanie starań zmierzających do ‘wymazania’ z pamięci drugiego rodzica, lub pielęgnowanie jedynie przykrych wspomnień.

Takie działania prowadzą do tego, że dziecko ma skrzywiony obraz obojga swoich rodziców!

Statystycznie rzecz biorąc, w naszym kraju tego rodzaju przemocy dopuszczają się w znacznej większości matki. To właśnie one uważają, że kontakt z dzieckiem należy się przede wszystkim im. Sądy przeważnie opiekę nad dzieckiem przyznają matkom, które w codziennym życiu utrudniają ojcom kontakty z dzieckiem.

Jakie konsekwencje dla dziecka niesie za sobą alienacja rodzicielska?

Po pierwsze bardzo destrukcyjnie wpływa na jego psychikę. Samo rozstanie rodziców jest już dla dziecka bardzo emocjonującym i często niezrozumiałym przeżyciem. Niemal każde zastanawia się, czy rodzic, który postanowił się wyprowadzić w dalszym ciągu je kocha.

Skutki nieporozumień między dorosłymi nigdy nie powinny wywierać negatywnego wpływu na dzieciach!

Pragnąc zrobić na złość partnerowi, nie zdajemy sobie sprawy jak wielka krzywdę i cierpienie wyrządzamy naszemu potomstwu. Dziecko, które znajduje się w takiej sytuacji, boryka się z problemem nazwanym, jako zespół alienacji rodzicielskiej lub syndrom alienacji rodzicielskiej (parental aleination syndrome PAS).

Prędzej czy później dziecko, któremu ciągle wpajane jest negatywne przeświadczenie o jednym z rodziców mimo wszystko zacznie odczuwać do niego niechęć. Ograniczanie kontaktów z rodzicem sprawia, że czuje się odrzucone i niekochane. Przypadkowe/rzadkie spotkania mogą budzić w nim negatywne emocje, które prędzej czy później zaczną odbijać się na rówieśnikach i po prostu przejawiać się w życiu codziennym.

Często rodzice nie zdają sobie sprawy jak poważne i długotrwałe skutki dla dziecka niesie za sobą taka alienacja. Według psychologów dziecięcych wśród najczęstszych można wymienić:

• problemy w okazywaniu miłości rodzicom, oraz odbierania jej od nich
• zaburzenia psychosomatyczne
• problemy ze snem
• zaburzenia odżywiania 
• utrata kontroli nad gniewem oraz negatywnymi emocjami
• zaniżone poczucie własnej wartości
• poczucie nadmiernej zależności
• ograniczone zaufanie
• depresja
• zachowania autoagresywne, podejmowanie prób samobójczych
• wycofanie społeczne
• skłonność do uzależnień
• zaburzenia lękowe.

W dorosłym życiu problemem są również pojawiające się zaburzenia seksualne i związane z tym trudności w znalezieniu partnera oraz stworzeniu stałego związku.

Jak widać skutki są niezwykle poważne. Dotyczą nie tylko okresu dzieciństwa i dorastania, ale również całego dorosłego życia.

Czy z alienacją rodzicielską można walczyć ?

Na szczęście obowiązujące w naszym kraju prawo pozwala na zwalczanie tego typu zachowań. Jeśli po rozpadzie małżeństwa rodzice od początku nie są w stanie porozumieć się polubownie- najlepiej będzie, gdy kontakty z dzieckiem opisane zostaną w sądowym orzeczeniu.

Jeśli rodzic podejrzewa, że mogą być celowo ograniczane, warto postarać się o to, by w orzeczeniu sądu od razu znalazł się zapis stanowiący o nałożeniu sankcji pieniężnej za utrudnianie ich.

Dzisiejszy dzień to doskonała okazja, aby zastanowić się czy w naszym otoczeniu nie mamy styczności z tego typu zachowaniami lub czy sami ich nie przejawiamy.

Decydując się na zakończenie relacji czy małżeńskiej, czy też związku nieformalnego, mając już dzieci, każdy odpowiedzialny rodzic powinien mieć przede wszystkim na uwadze dobro dziecka, a nie wzajemną walkę !!

Bowiem dziecko zawsze pozostaje niewinne i bezbronne.